Whatever the question,
community is the answerMargaret Wheatley

Gemeenschapsgericht leiderschap en -werken

Alles begint met een vraag…
Bij mij was dat in de afgelopen maanden de vraag ‘Hoe maken bestuurders en directeuren eigenlijk werk van gemeenschapsgericht leiderschap, van meer ruimte voor buurtcommunities?’ Er zijn inmiddels veel maatschappelijke organisaties en gemeenten die community building omarmd hebben als veranderstrategie voor buurt- en wijkontwikkeling. Vaak op basis van de visie van ABCD, Asset Based Community Development.

Uiteindelijk ontstond door deze vraag een typisch geval van ‘Van het een komt het ander’.
Het begon met een gesprek met Hans Zuiver, bestuurder in hart en nieren en bestuurslid van LSAbewoners. Een organisatie die het werken vanuit ABCD in haar DNA heeft zitten. Vorig jaar las ik dat het LSA drie bestuursvacatures had. Ik was benieuwd of gemeenschapsgericht leiderschap ook een rol speelde bij de sollicitaties en welke visie de huidige bestuurders op dit thema hebben.
Mijn verkenning ging verder met een groepsgesprek met zes bestuurders en directeuren van organisaties en gemeenten uit mijn netwerk. Allemaal vernieuwers op het gebied van community building, circulaire zorg, transitiedenken, ruimte maken voor buurtcommunities en commons. Dankzij alle verschillen in persoonlijke visies en praktijken werd het een zoekend en rijk gesprek. Met als uitkomst vier ankerpunten voor gemeenschapsgericht leiderschap.  

Interviews over de praktijk van gemeenschapsgericht leiderschap
In het gesprek werd duidelijk dat gemeenschapsgericht leiderschap en bestuur in elke praktijk net weer een andere lading krijgt. Het is ook geen toeval dat contextgebondenheid één van de kenmerken is van gemeenschapsgericht leiderschap. De visie op gemeenschapsgericht is daarnaast natuurlijk ook heel persoonlijk en afhankelijk van de rol, cultuur en geschiedenis van je eigen organisatie.   

Dit zijn de eerste vier interviewartikelen:

Rob van de Beek, regiodirecteur zorg en wonen van stichting Philadelphia Zorg. Voor hem is gemeenschapsgericht leiderschap een persoonlijk moreel kompas, met als het Noorden: gelijkheid van iedereen en mensen met een beperking als zijn opdrachtgevers. Hij neemt je mee in de verschillende knoppen voor ruimte maken in zijn dagelijkse praktijk als directeur.
Anita Keita, directeur-bestuurder van Versa Welzijn laat met veel praktijkvoorbeelden zien hoe je als welzijnsorganisatie gemeenschapsgericht werken en -leiderschap vorm kunt geven. Ze deelt haar persoonlijke lessen en maakt duidelijk waarom werken aan inhoudelijke opdrachten vaak tot een spagaat leidt en ten koste gaat van ruimte maken voor buurtcommunities.
Voor Hans Zuiver, bestuurder LSAbewoners en oud bestuurder van Combiwel begint alles in buurten en draait het om het bouwen van communities, varierend van samen koekjes eten tot samen op de barricades gaan. Zijn bestuurswerk is daarop aanvullend. Hij deelt een vijftal concrete kenmerken van gemeenschapsgericht leiderschap, die hem als leidraad dienen voor zijn bestuurswerk. Bestuurders die op grote afstand willen besturen, zullen het daar moeilijk mee krijgen...  

Milja Kruijt, mede-initiatiefnemer van de Delfshaven Coöperatie en aanjager van ABCD  in Bospolder Tussendijken neemt je mee in haar visie op gemeenschapsgeleid leiderschap en wat een nieuw evenwicht tussen overheid, instanties en buurtcommunities/commons voor haar betekent. Ze vertelt over de noodzaak om minder te professionaliseren, over de werkprincipes van de Delfshaven Coöperatie en de gedeelde verantwoordelijkheid om elkaar beter te leren verstaan. 

Een waarschuwing: het zijn allemaal long reads. Want zo’n thema kun je niet even in een A4tje platslaan, dit is het echte slowfood-werk.